30 oktober 2003: Noorderlicht in Limburg!

Op 30 oktober 2003 zag ik voor het eerst in mijn leven het noorderlicht. Meer bepaald thuis in Grote Brogel, met zelfs veel hinderlijke straatverlichting in de buurt. Zó intens was dat noorderlicht. Vooral de rode kleur, die ik later tijdens meer dan 300 noorderlicht-waarnemingen in Lapland, IJsland, Groenland, Noord-Noorwegen en Spitsbergen nooit meer zo duidelijk zag als toen die avond in Limburg. (Andere kleuren, zoals groen en roze uiteraard wel). Zelfs onder een straatlamp was het noorderlicht nog steeds te zien.

Deze noorderlicht-waarneming is uiteindelijk zeer belangrijk geweest voor de rode draad in het vervolg van m'n leven. Momenteel breng ik vele weken van het jaar door in het hoge noorden. Als noorderlichtgids maar ook gewoon als parttime inwoner van het lieflijke plaatsje Luosto in Fins Lapland.

Ik probeer de kansen op noorderlicht zo goed mogelijk in te schatten op basis van de zonnewindparameters en de weerkaarten.
In het verlengde van de titel weerman heb ik door de jaren heen dan ook de titel noorderlichtman gekregen.

In 2003 had ik nog geen digitale camera waarmee ik handmatig de sluitertijd kon instellen, dus zelf heb ik toen geen foto's van het noorderlicht gemaakt. Mijn bevriende weeramateur Wilber Thus uit Dichteren, in het oosten van Nederland, beschikte wél over de juiste apparatuur én kunde om er prachtige opnames van te maken.

Onderstaande foto's geven mooi weer wat we toen ook vanuit Limburg konden zien. Want omdat het noorderlicht zich op een hoogte van meer dan 75 km boven ons hoofd afspeelt zal het zicht vanuit Limburg min of meer hetzelfde geweest zijn.

Beneden een reeks afbeeldingen van de zon op 28 oktober 2003. Linksboven zien we de grote zonnevlekken van waaruit krachtige explosies een enorme hoeveelheid geladen deeltjes richting de Aarde stuurden.  Rechtsboven zien we zo'n explosie.
Beneden zien we deze deeltjesstroom vanaf de Zon vertrekken. (Ingezoomd en uitgezoomd)

Dit noorderlicht was het gevolg van een reeks krachtige explosies uit zonnevlekken. De elektrisch geladen deeltjes die hiermee naar de Aarde werden gekatapulteerd zorgden ervoor dat het magneetveld rond onze aardbol zodanig werd verstoord, dat die deeltjes niet enkel meer aan de poolstreken onze atmosfeer binnentraden maar ook recht boven Limburg.

Het zijn namelijk deze deeltjes die na een botsing met waterstof- en zuurstofatomen, en stikstofmoleculen een lichtfenomeen veroorzaken: het poollicht. Omdat wij aan de noordelijke kant van de evenaar wonen spreken we hier van het noorderlicht. Op het zuidelijk halfrond spreekt men van zuiderlicht.

Om noorderlicht tot in Nederland en Limburg zichtbaar te maken hebben we dus dit soort krachtige explosies nodig.
Maar in het arctische gebied ten noorden van de poolcirkel is er bijna dagelijks noorderlicht te zien, aangezien de zon continu geladen deeltjes de ruimte instuurt. Dat zijn er vaak voldoende om het noorderlicht aan de noordelijke hemel te laten dansen, met dank aan het typische magneetveld van onze Aarde. Zodra de Bz-parameter gunstig gepolariseerd is mogen we rond de poolcirkel al snel noorderlicht verwachten. 

Vandaar dan ook dat ik als noorderlichtman in de Arctica werk.
Om mensen uit België en Nederland het prachtige noorderlicht te helpen ontdekken. En omdat ik zelf gek ben van het noorderlicht.

Dit is dus wat het noorderlicht met een mens kan doen...