"Gevangen onder de noorderlicht-corona"

Sinds eind december vertoef ik in Lapland vanwege mijn werk als reisleider, gids en noorderlichtman. Normaal had vandaag, zondag 22 maart, mijn laatste groep moeten arriveren voor de "Noorderlichtfinale". En vorige week had mijn groep voor de "Noorderlichtreis Lapland Challenge" moeten arriveren. Last minute (uren van tevoren) werd door mijn partner Voigt Travel echter terecht beslist om hen niet meer in te vliegen vanwege het negatieve reisadvies dat voor Finland was uitgevaardigd. 

Ik moest samen met mijn vriendin snel beslissen wat te doen: een vlucht naar België of Nederland boeken, en onderweg (bus, luchthaven, vliegtuig, trein, ...) het risico lopen op een besmetting? Of het zekere voor het onzekere nemen, en in onze (huur-)bungalow te midden van de Lapse natuur blijven. Het lijkt een simpele keuze, maar het was een moeilijke afweging in chaotische omstandigheden (in België werd er intussen massaal gehamsterd). Vooral omdat ik mijn zoontje van 10 al drie maanden niet meer gezien heb, en een verlengd verblijf in Lapland er eentje van onbepaalde duur zou zijn. Ik denk dat enkel de militairen in bijvoorbeeld Afghanistan nu kunnen begrijpen hoe dat voelt, je kind langer dan voorzien moeten missen. Al zijn de leefomstandigheden hier in Lapland uiteraard vele malen beter dan in oorlogsgebied. Uiteindelijk heb ik samen met mijn vriendin tóch voor de veilige optie gekozen: We blijven in Lapland en wachten tot het weer relatief veilig is geworden om te reizen. En we hopelijk ook weer veilig onze gezonde ouders en vrienden kunnen bezoeken.

We verkeren in goede gezondheid en kunnen goed onze plan trekken. In Finland dringt de ernst van de zaak echter vertraagd door, net zoals dat 10 dagen geleden in België het geval was toen er nog absurde en oerdomme "closingdown-party's" werden georganiseerd. Terwijl het in Italië al ernstig fout liep. Maar blijkbaar is dit dus een maatschappelijk probleem dat zich overal stelt: zolang men zelf niet geraakt wordt doet men er lacherig over. En wanneer de ernst van de situatie duidelijk wordt is het vaak te laat en slaat de paniek toe. (Zie ook mijn eerdere vergelijking met de klimaatcrisis)

In Finland betekent dit dat er momenteel massaal veel Finnen uit het zuiden van het land naar Lapland trekken. Dit ondanks de massale oproep om 'in hun kort te blijven'. Er stonden gisteren zelfs files op wegen waar je normaal in één uur tijd 5 wagens tegenkomt. Lapland dus, waar er één ziekenhuis uitgerust is met welgeteld 13 bedden voor intensive care. Men wil hier lekker zorgeloos komen skiën of sneeuwscooteren, maar men riskeert daarmee het virus in een gemeenschap te introduceren die dit écht niet kan dragen. 70-plussers maken hier één vijfde uit van de totale bevolking.
In Finland zijn er op zondag 22 maart 626 bevestigde gevallen van het corona-virus. Het werkelijke aantal wordt 20 tot 30 keer hoger geschat. En sommigen brengen het virus nu dus zonder het te beseffen naar het uiterst gevoelige Lapland... Uiteraard gaat dit toch zijn tol eisen. Tot dusver is er in Finland nog maar één persoon overleden, maar men houdt ook hier rekening met een scenario waarbij er dat duizenden kunnen worden.

Dus hier zitten we nu, in onze bungalow in het prachtige Lapland. Er zijn ergere plaatsen om 'opgesloten' te zitten, maar het voelt toch allemaal erg vreemd en niet helemaal relaxed. Natuurlijk maak ik me zorgen over hoe het nu verder moet. Met onze gezondheid en die van al onze vrienden en familie. Maar ook met de inkomsten. Gaat mijn zaak dit kunnen overleven? Ben ik over een jaar nog weerman? Mijn inkomsten komen vooral uit advertenties op mijn website, en vele bedrijven zijn momenteel niet geneigd om te adverteren omdat ze in hetzelfde schuitje zitten. Ben ik over een jaar nog noorderlichtman? Kunnen mensen het zich nog veroorloven om naar het noorderlicht en rendieren te komen kijken? Kan er überhaupt worden gevlogen? Wanneer kan ik terug naar België? Er bestaat geen script, geen draaiboek voor deze situatie. Hopelijk komt er snel een vaccin of op z'n minst goede medicatie, zodat we met z'n allen stilaan weer op gang kunnen komen. Momenteel voelt het echt als overleven. Overleven onder de noorderlicht-corona.

Momenteel worden de nachten hier pijlsnel korter. Binnen nu en een maand zal het 's nachts niet eens meer helemaal donker worden. Tot die tijd kunnen we hier tijdens heldere nachten wel nog regelmatig genieten van het noorderlicht. Dit prachtige fenomeen wordt veroorzaakt door geladen deeltjes die afkomstig zijn van de zon. Vaak toont dit noorderlicht zich onder de vorm van oplichtende bogen, die met het blote oog eerder als pastelgroen kunnen worden waargenomen. In fases kunnen deze bogen soms breken waarna het noorderlicht als gordijnen aan de hemel beweegt. Soms intens kleurrijk, met ook een roze rand onder het felle groen, maar vaak ook minder intens, doch continu van vorm en locatie veranderend.

En als de omstandigheden meezitten kan er zelfs een zogenaamde noorderlicht-corona boven je hoofd te zien zijn. Dit fenomeen maakt je niet ziek, maar het kan wel een verslavend effect hebben. Het noorderlicht wordt dan zeer intens en gaat als een dolle tekeer recht boven je hoofd. Het lijkt dan alsof het licht in stralen om je heen valt, en alsof je het kan aanraken. Toch speelt zich dit fenomeen nog altijd op zo'n 75 tot 200 kilometer hoogte af.

Dit gebeurde bijvoorbeeld afgelopen donderdagavond. Als noorderlichtman wist ik dat het er ongetwijfeld zat aan te komen, op basis van de meetgegevens van een satelliet die zich op 1.5 miljoen kilometer afstand van de Aarde bevindt en de continu veranderende eigenschappen van de zogenaamde zonnewind meet. 

Maar zelfs vóór het verschijnen van de corona, welke slechts gedurende 15 tot 30 seconden te zien is, was er al urenlang fenomenaal mooi noorderlicht te zien! Onder de heldere hemel koelde het af naar -20°C, maar ik herinner me niets van ook maar één moment van kou.
Het noorderlicht werd bovendien al vroeg zichtbaar, nog tijdens de avondschemering.