Kil weekend op komst - Risico voor nachtvorst

Het weerbeeld voor het aankomende weekend is lange tijd onzeker geweest, maar intussen wijzen alle weerkaarten wel richting een kille periode met temperaturen (ruim) beneden 15°C. Daarbij kunnen er zowel op zaterdag als op zondag een aantal buien verwacht worden.
Dat is uiteraard geen vrolijk nieuws voor de vele evenementen in openlucht of bijvoorbeeld (communie)feestjes.
Deze grillen horen echter bij april. Maandag noteerden we nog 22°C in Kleine Brogel, wat ongeveer 7°C meer is dan het gemiddelde voor half april. Aankomende zondag zit er wellicht niet veel meer in dan 10°C, wat dus een graad of 5 kouder is dan gemiddeld. Dit soort uitschieters naar boven en onder vormen samen met alles daartussen uiteraard dat gemiddelde van 15°C voor half april.

Bovendien hebben we nog een volle maand te gaan tot de IJsheiligen gepasseerd zijn, en dus weet iedereen dat ook nachtvorst nog tot de mogelijkheden behoort. Met de vele bloesems in bloei breekt er dus ook weer een spannende periode aan voor de fruittelers of hobby-tuinders. Vooral voor zondagochtend en maandagochtend zit er toch wel een risico op nachtvorst in. De bovenluchten worden koud, en wanneer de wind dan onder een heldere hemel zou wegvallen bekom je optimale omstandigheden voor zogenaamde stralingsvorst. Het kan dan ook makkelijk meerdere graden kouder worden dan de weercomputers aangeven, en dat is iets waardoor men zich in het verleden meermaals heeft laten vangen.

//-->

Ik licht een en ander graag even toe aan de hand van enkele eenvoudige kaartjes van het Amerikaanse weermodel (uitvoer donderdagochtend). Deze kaartjes mogen niet letterlijk worden afgelezen, maar moeten vooral gebruikt worden als een indicatie. Dit omdat we sowieso rekening moeten houden met marges.

Temperatuurkaartje zondagochtend:

We zien hier positieve temperaturen rond +2 tot +3 graden in Limburg. Dat de temperatuur niet lager wordt berekend heeft voor een deel te maken met de middelbare bewolking die volgens deze berekening een groot deel van de nacht aanwezig blijft boven Limburg. (zie kaartje beneden) Maar die bewolking zou uiteindelijk ook net zo goed 100km oostelijker kunnen uitkomen, waardoor we onder heldere stralingscondities verzeild geraken. Vandaar dat ik rekening houd met temperaturen die tot 4 graden lager kunnen uitpakken dan dit kaartje aangeeft.

Overigens was het vanochtend -donderdag- ook al veel kouder dan de temperatuurkaartjes van dit model aangaven. De minima kwamen tussen +1 en +2 graden in thermometerhut uit, met ter hoogte van de grassprietjes temperaturen tot -3°C. Op heel wat plaatsen was het gras dus witjes vanochtend.

Verwachting:

Gemeten minima op 1.5m hoogte in thermometerhut:

Gemeten minima op 10cm hoogte aan het gras:

//-->

Overdag loopt de temperatuur uiteraard weer heel snel op tot ver boven het vriespunt.
Temperatuurkaartje zondagmiddag:

Dit zijn wel ongeveer de temperaturen die we mogen verwachten omdat deze waardes veel minder afhankelijk zijn van bijvoorbeeld uitstraling zoals we die 's nachts kennen.
In deze kille luchtmassa's trekken er meerdere buien over onze omgeving. Vaak zijn die buien echter van relatief korte duur, al kunnen er dus wel meerdere exemplaren na elkaar volgen.
Echte regendagen hoeven we echter niet te vrezen.

Temperatuurkaartje maandagochtend:

De laagste temperaturen worden hier verwacht in de zone zonder wind. In deze letterlijke berekening komt die zone net ten zuiden van Limburg terecht, waardoor het risico op nachtvorst opnieuw wat kleiner zou zijn. Maar het kan net zo goed zijn dat ook in Limburg de wind wegvalt en dat de temperatuur weer enkele graden dieper zakt dan het bovenstaande kaartje aangeeft.

Vorstgevoelige plantjes laag tegen de grond zullen dus best moeten worden afgeschermd.
Hoe hogerop in de onderste meters, hoe minder koud de temperatuur. Bloesems in de toppen van de bomen maken dus minder kans op vorstschade dan bloesems ter hoogte van de onderste takken. Maar het zou dus ook kunnen vriezen boven twee meter hoogte.

En dan zou het vervolgens weer net zo goed 20 tot 25°C kunnen zijn op aankomende woensdagmiddag:

Dit is echter nog erg onzeker. Uit de spreiding in de temperatuurpluimen kunnen we afleiden dat het alle kanten uit kan, en het net zozeer bij 15°C kan blijven.
Dit is typisch voor april: ver vooruit kijken is erg moeilijk. Maar vanwege de communies en andere lente-activiteiten is dit ook de start van het seizoen waarin vele mensen net graag verder vooruit willen kijken. Toch wil ik iedereen aanraden om geduldig af te wachten. Dit is België en je weet eigenlijk reeds bij het maken van de plannen dat het weer hier erg grillig kan zijn. Weercomputers kunnen niet toveren, en weersverwachters dus ook niet. Want anders was het een weersvoorspelling i.p.v. een weersverwachting. Laat je niet gek maken door verwachtingen van meer dan 6 dagen vooruit.

Ruben Weytjens

//-->