Waar blijft de winter?

Nu december is aangebroken en het zachte weer maar blijft aanhouden, krijg ik steeds vaker de vraag waar de winter blijft.
Laten we dus eens even naar de huidige situatie kijken, en de verwachtingen op langere termijn.

De voorbije weken hebben we overheersend te maken gekregen met aanvoer van zachte luchtmassa's uit richtingen tussen west en zuid. Rond 22 november kon er eventjes wat koudere lucht onze kant uit stromen, maar al snel weer nam de klassieke west-zuidwest circulatie de touwtjes in handen. Op zich is dit wel het meest voorkomende stromingspatroon tijdens onze wintermaanden: van west naar oost. En aangezien er uit die richting geen kou te verwachten is verlopen de winters bij ons ook meestal gematigd tot zacht. Pas wanneer dit klassieke stromingspatroon een halt kan worden toegeroepen middels een hogedrukblokkade over de Oceaan, IJsland en Groenland (Noord-stroming met sneeuwbuien), of middels een hogedrukgebied van Scandinavië tot onze voordeur (Noordoost/Oost-stroming met droge vrieskou) kunnen we een koude winterperiode verwachten. Pas wanneer dit meermaals tijdens een winter gebeurt, dus een herhaaldelijk geblokkeerd stromingspatroon, zouden we ook een echt strenge winter kunnen beleven. Dit gebeurde bijvoorbeeld in december 2010, maar in januari 2011 was het wintervet alweer grotendeels van de soep.

Vandaag, zaterdag 5 december, zitten we dus met een zachte zuidwest-stroming. Anti-winterser kan je je de kaarten moeilijk voorstellen. Van enige poging tot blokkade kan er vanwege natuurkundige wetten geen sprake zijn. Vandaar dat we op basis van deze kaarten ook stellig kunnen zeggen dat het sowieso nog een hele tijd zal duren vooraleer er winterkou onze richting uit zou kunnen komen. Zonder naar de kaarten voor de volgende 7 dagen te kijken kan je er zeker van zijn dat er de eerstvolgende week geen transportkou onze kant uit zal komen. Indien de wind tijdens een heldere nacht eens wegvalt is er eventueel wel een graadje stralingskou mogelijk, maar dat geldt voor de hele winter, ongeacht het globale stromingspatroon.


Dus met het oog op mogelijke winterkou sla ik de eerstvolgende week gewoon over, en kijk ik meteen naar de ontwikkelingen tussen dag 8 en dag 10.
Met daarbij de wetenschap dat de kaarten voor deze periode eigenlijk zeer onbetrouwbaar zijn, dus louter om te kijken 'of er eventueel iets op til zou kunnen zijn'.

//-->

En dan zien we vanochtend bij de Europese weercomputer wel een scenario dat mogelijk tot een winters vervolg zou kunnen leiden, indien er zich een omvangrijk hogedrukgebied boven Scandinavië zou kunnen gaan nestelen. Interessant hierbij is ook het lagedrukgebied boven de Middellandse Zee, dat als het ware als trekpaard voor de kou uit het oosten zou fungeren. Rond een hogedrukgebied waait de wind immers in de richting van de wijzers van de klok, rond een lagedrukgebied tegen de wijzers van de klok in.
De aanzet wordt op dag 8 gegeven, en hieronder toon ik even de verwachte situatie volgens dit scenario op dag 10:

Of dit hogedrukgebied enige kans heeft om weerstand te bieden tegen het depressiegeweld vanaf de Oceaan is in dit geval vanwege de termijn niet relevant. Op deze termijn moeten we immers ruimer denken, vanuit de wetenschap dat dit hogedrukgebied voor 99,99% zeker niet precies in deze vorm op deze plek terecht zal komen. Ik zie het dus enkel als een 'mogelijkheid op een omslag'.

Om nu een beter beeld te krijgen over de kans dat het uiteindelijk werkelijk kouder zal worden, moeten we er steeds de pluimverwachtingen bij halen.
En in de temperatuurpluim van de Europese computer, met meer dan 40 verschillende mogelijke scenario's, zien we dat er inderdaad een klein percentage winterse berekeningen zit. Bovenstaand kaartje wordt gerepresenteerd door de rode lijn. Maar er zijn dus ook vooral veel lijntjes (scenario's) waarbij het vrij zacht tot zacht zou blijven. Maar OK, een omslag naar winterweer moet ergens beginnen, deze staat nooit zomaar plots in 1 keer afgetekend in de pluimverwachtingen. 

Het is dus zeker interessant om de verdere ontwikkelingen vanaf 12-13 december op te volgen, maar meer ook niet. Conclusies kunnen er zeker en vast nog niet aan de weerkaarten voor deze termijn worden vastgeknoopt. Pas wanneer en binnen een termijn van 6 tot 7 dagen grote eensgezindheid is terug te vinden in de temperatuurpluimen, kunnen we ook werkelijk in kouder weer (winter) gaan geloven. In dat geval zullen de verschillende weercomputers ook meestal eenzelfde scenario schetsen. Want naast de pluimen zijn ook de berekeningen van verschillende weermodellen een belangrijke toets voor de betrouwbaarheid van het geschetste scenario.

Voor de volledigheid dan ook nog even de berekening van de ochtendrun van de Amerikaanse weercomputer, die niet meer of minder betrouwbaar is dan deze van z'n Europese collega. Hierbij zien we een hogedrukgebied met kern ongeveer over onze omgeving. Dit zou wel tot stralingskou in de nachten kunnen leiden, maar van transportkou uit het noordoosten kan er op deze manier geen sprake zijn. De uitloper naar Zuid-Noorwegen zal worden platgewalst door de depressie vanuit het westen. Maar opnieuw: ook deze berekening heeft slechts 0,01% kans op slagen.

 

//-->