Unieke kans: Volgende dagen staat er een heldere komeet aan de sterrenhemel

Voor het eerst in meer dan 25 jaar tijd is er een heldere komeet aan de sterrenhemel te bewonderen. Deze komeet kreeg de naam NEOWISE, wat de afkorting is voor Near Earth Object Wide-field Infrared Survey Explorer! Laat het ons dus maar gewoon op NEOWISE houden...

Een komeet is een relatief klein hemellichaam dat uit ijs en stof bestaat en een baan om een ster aflegt. In dit geval is die ster dus onze Zon. Wanneer de komeet dicht genoeg bij die ster komt zal het ijs vanwege de warmte gaan sublimeren, en daarmee voor een oplichtende kern (coma) en staart zorgen. We spreken immers van sublimeren wanneer een vaste stof (ijs) overgaat in gas (waterdamp). Vaak wordt verkeerdelijk over 'verdampen' gesproken, wat echter gebeurt wanneer vloeistof (water) overgaat in gas (waterdamp).

Tussen 3 en 6 juli heeft komeet NEOWISE z'n bocht om de zon gemaakt. Pas over 68.000 jaar zal hij dit opnieuw doen.
De volgende dagen nadert de komeet onze Aarde, om op 22 juli het dichtste punt te bereiken. De afstand bedraagt dan nog steeds 103 miljoen kilometer, terwijl de afstand van de Aarde tot de Zon ongeveer 150 miljoen kilometer bedraagt. Voor een botsing met onze Aarde hoeft niet gevreesd te worden. Daarna verdwijnt de komeet dus snel en voor zeer lange tijd in de oneindige ruimte.

Volgens recente studies heeft de komeet een doormeter van zo'n 5 kilometer, wat verklaart waarom het zo'n duidelijk object is geworden.
Komeet NEOWISE is na zijn passage rond de Zon immers sterk opgelicht en heeft een duidelijke lange staart gekregen. Eigenlijk zijn er zelfs twee staarten te onderscheiden. De duidelijkst zichtbare staart is gekromd en heeft een geel-oranje kleur, bestaande uit stofdeeltjes die door het geweld van het sublimerende ijs de ruimte in worden geslingerd. Daarnaast is er ook een minder duidelijke rechte staart, welke een blauw-groene schijn heeft en uit ionen bestaat. 

Doordat de komeet zich nu steeds verder van de Zon verwijdert zal de intensiteit langzaam maar zeker beginnen af te nemen, maar aangezien de komeet eerst nog de Aarde nadert zullen we voorlopig niet veel van die afzwakking merken. We kunnen er integendeel van uitgaan dat we er de volgende dagen bij heldere weersomstandigheden zelfs een steeds beter zicht op zullen krijgen. NEOWISE zal immers steeds hoger aan de noordelijke hemel verschijnen, schuin rechts beneden de Grote Beer.

Sinds vrijdagavond is de komeet reeds kort voor middernacht laag boven de noordelijke horizon zichtbaar. 's Ochtends staat de komeet voorlopig nog het hoogst aan de hemel. Voorlopig is een uur of 4 in de ochtend nog het beste moment om de komeet te kunnen waarnemen. Maar in de dagen die volgen zal NEOWISE 's avonds laat steeds hoger aan de hemel te zien zijn. De enige voorwaarde is dus een heldere hemel.

Komeet NEOWISE is perfect te zien met het blote oog, al zijn de details ongetwijfeld veel mooier te zien bij het gebruik van een telescoop of verrekijker.

Ook opnames van 5 tot 10 seconden met een camera zullen bijvoorbeeld de staart van de komeet veel duidelijker in beeld brengen dat wat we met het blote oog kunnen zien. Met een lens van 50 mm of 100 mm moet dit al een heel mooi resultaat geven. Uiteraard heb je dan een statief nodig, en stel je de ISO-waarde bijvoorbeeld in op 500 of 1000, afhankelijk van de sluiertijd. De focus stel je uiteraard best manueel in op oneindig.

Wanneer het niet te donker is kan je wellicht ook een 'soort van' foto maken met je smartphone, maar hier gaan vanwege het korrelige beeld doorgaans weinig details op te zien zijn. 

Voor een optimale waarneming zoek je best een omgeving op met een lage horizon en weinig lichtvervuiling. Wees uiteraard voorzichtig en draag bijvoorbeeld een fluo-vestje wanneer je je te voet langs de landelijke wegen verplaatst. Passerend verkeer verwacht immers geen mensen op pad in het holst van de nacht...

U kan op zaterdagavond bijvoorbeeld ook veilig terecht in Bocholt bij de enthousiastelingen van ECNS. Meer info via deze link.

Verwacht vooral niet dat je de komeet met het blote oog even mooi te zien krijgt als op de vele prachtige foto's die inmiddels op het internet circuleren te zien is. Maar alleen al het feit dat je naar een komeet staat te kijken zou het de moeite waard moeten maken.

Voor degenen die weten hoe ze een camera manueel kunnen bedienen kan het bovenop de verwondering écht héél amusant worden.
Door te spelen met verschillende instellingen en omgevingsfactoren zijn er prachtige plaatjes te maken.

Onderstaande foto's werden in de ochtend van zaterdag 11 juli in Nederland gemaakt door Corné Ouwehand Fotografie
Aan de hand van deze opnames krijgt u een beetje een gevoel bij de omvang van de komeet aan de hemel.

Verwacht dus niet dat je met je blote oog iets te zien krijgt zoals op onderstaande prachtige opnames, welke te vinden zijn in de galerij van spaceweather.com.