Spannende strijd tussen het nieuwe AI model en klassieke numerieke model van het Europese ECMWF draait uit op een flop voor het AI model.

In de temperatuurpluimen zagen we in de periode 28 tot 31 december grote twijfel ontstaan over hoe het verder moest vanaf 5 januari. Een deel van de berekeningen opteerde voor heus winterweer en een ander deel van de berekeningen ging voor een veel zachter weertype. Op dinsdag 31 december bleven er nog amper koude scenario's over, waardoor we zouden kunnen concluderen dat er op zondag 5 januari een snelle opwarming inzit.

Opvallend was echter dat los hiervan, het nieuwe Europese AI model AIFS constant met een winters scenario bleef uitpakken. Op dinsdagmiddag 31 december was dit al voor liefst 12 berekeningen op rij het geval. (4 berekeningen per dag)

Uiteraard zien we ook in het AI model wel belangrijke detailverschillen, zoals bijvoorbeeld inzake de sneeuwhoeveelheden die we op bepaalde dagen (zaterdag, maandag) mogen verwachten. Of in de bewolkingsgraad en bijgevolg nachtelijke vrieskou.

Het AI model bewandelde dus heel wat berekeningen op rij het koude pad en was daarmee dus opmerkelijk consistent. Dit terwijl de twijfel over dit koude scenario op basis van de pluim van het klassieke numerieke model alleen maar groter werd.

Een AI model is in ieder geval absoluut niet zaligmakend en vraagt net als een klassiek numeriek model nog steeds om een voorzichtige interpretatie. Maar dan is het nu wel een geschikt moment om de waarde ervan te bewijzen. Mocht de volgende AI berekening nu plots toch ook voor de zachte variant kiezen, dan zou dit meteen zeer duidelijk maken dat AI ons niet zomaar meteen veel betere weerberichten zal opleveren. Integendeel. Want dan was de consistentie in de voorgaande berekeningen misleidend en uiteindelijk waardeloos. Zelfs tot 3 dagen van tevoren.

Op dinsdag 31 december bleef het AI-model tot ieders verbazing aanvankelijk volharden in de berekening van een flinke winterinval met veel sneeuw.

Op dinsdagavond 31 december volgde dan opeens de beslissing. Het AI-model bekende plots kleur en voegde zich bij de berekening die het klassieke numerieke weermodel reeds 48 uur langer te pakken had. Er volgt dus een snelle verzachting op zondag. Van een heuse winterinval is er geen sprake meer.

Het AI-model is in deze belangrijke test dus compleet geflopt. De vraag is nu of het uit deze situatie zal leren en bij een volgende gelijkaardige situatie wél sneller het juiste spoor te pakken zal hebben.

Ik hoop dat de AI-modellen ons op termijn wel gaan helpen om sneller te kunnen zien welke richting het uitgaat wanneer er onduidelijkheid bestaat binnen de klassieke numerieke modellen. Al zal ook de berekening van AI-modellen ook in de toekomst nog om een interpretatie door weerkundigen blijven vragen. Computermodellen kunnen door technische zaken altijd nog de mist in gaan. En uitzonderlijke situaties zijn ook voor AI-modellen door een gebrek aan statistiek nog vaak een lastig gegeven.